هر گاه کسی بخاطر دفاع از تمامیت جسمانی، آبرویی و امنیت مال  خود و یا یکی از نزدیکان خود و یا هر شخص دیگری که نیازمند کمک و مساعدت می باشد با رعایت کامل شرایط پیش بینی شده در قانون مرتکب رفتاری شود که در قانون برای آن مجازات تعیین شده است به جهت مشروع و قانونی بودن اصل دفاع، عمل ارتکابی او جنبه ی مجرمانه ی مفروضی خود را از دست داده و چنین شخصی مسئولیت کیفری و یا حتی مدنی ندارد.

با این تعریف مستندا به تبصره یک ماده ی 156 ق.م.ا دفاع از کسی که مسئولیت محافظت از او بر عهده ی دفاع کننده است و یا ناتوان از مراقبت و دفاع از خود می باشد همینطور کسی که امکان استمداد نداشته باشد نیز جایز است.

 مواد قانونی که در آن نصب فنس الکتریکی می تواند از مصادیق دفاع مشروع باشد را بیان می کنیم.

قانونگذار در متن قانون مجازات اسلامی تعریفی از دفاع مشروع بیان نکرده لیکن به ذکر مصادیقی چند از دفاع مشروع بسنده کرده است در این مقاله ضمن بررسی اجمالی از مصادیق دفاع مشروع، شرایط و کیفیات آن را بررسی و تحلیل می نماییم.

دفاع مشروع به زبان ساده (مستند ماده ی 156 قانون مجازات اسلامی)

از منظر قانونی هر گاه کسی بخاطر دفاع از تمامیت جسمانی، آبرویی و امنیت مال  خود و یا یکی از نزدیکان خود و یا هر شخص دیگری که نیازمند کمک و مساعدت می باشد با رعایت کامل شرایط پیش بینی شده در قانون مرتکب رفتاری شود که در قانون برای آن مجازات تعیین شده است به جهت مشروع و قانونی بودن اصل دفاع، عمل ارتکابی او جنبه ی مجرمانه ی مفروضی خود را از دست داده و چنین شخصی مسئولیت کیفری و یا حتی مدنی ندارد.

با این تعریف مستندا به تبصره یک ماده ی 156 ق.م.ا دفاع از کسی که مسئولیت محافظت از او بر عهده ی دفاع کننده است و یا ناتوان از مراقبت و دفاع از خود می باشد همینطور کسی که امکان استمداد نداشته باشد نیز جایز است.

بنابراین شخصی که برخلاف عدل و انصاف مورد هجوم و حمله قرار گرفته و برای دفاع از خود مرتکب جرم شده است در حال دفاع مشروع است و در این موارد دیه ساقط است و قانون از او حمایت می کند.( توضیح اینکه : هر گاه عملی جرم نباشد پس قابل مجازات نیست و دیه هم که در واقع به نوعی مجازات مالی است در این فرض منتفی می گردد.)

علل موجهه ی ارتکاب جرم

علل موجهه یا عوامل توجیه کننده به مواردی گفته می شود که با تحقق آنها، وصف مجرمانه جرم از بین می رود، به این معنا عملی که به طور معمول جرم بوده است در شرایطی خاص دیگر در نظر مقنن( قانونگذار) عنوان مجرمانه نخواهد داشت و به دلیل تلقی شدن به عنوان یک عمل موجه، مرتکب تحت تعقیب قرار نمی گیرد.

شرایط تحقق دفاع مشروع چیست؟

الف) رفتار ارتکابی برای دفع تجاورز یا خطر ضرورت داشته باشد

ب) دفاع مستند به قرائن معقول یا خوف عقلانی باشد

پ) خطر تجاوز به سبب اقدام آگاهانه یا تجاوز خود فرد و دفاع دیگری صورت نگرفته باشد

ت) توسل به قوای دولتی بدون فوت وقت عملا ممکن نباشد یا مداخله ی آنان در دفع تجاوز و خطر موثر واقع نشود.

حرز چیست؟ در لغت به معنای پناهگاه و جای امن است.

حرز در اصطلاح: مکان متناسبی که مال عرفا در آن از دستبرد محفوظ می ماند. (مستند ماده ی 269 قانون مجازات اسلامی)

به طور مثال پارک کردن خودروی شخصی در پارکینگ شخصی منزل و یا پارکینگ های عمومی حرز آن می باشد ولی پارک خورو در کنار خیابان حرز نیست. و یا کیف دستی نسبت به محتویات داخلی در آن حرز محسوب می گردد.بنابراین دیوار خانه نیز حرز منزل می باشد.

هَتک: در لغت به معنای پرده دری، رسواسازی، مفتضح سازی می باشد.

هَتک حِرز در اصطلاح: عبارت از نقض غیر مجاز است که از طریق تخریب دیوار یا بالا رفتن از آن یا باز کردن و شکستن قفل و امثال آن محقق می شود. (مستند ماده ی 271 قانون مجازات اسلامی)

آیا نصب حصار الکتریکی بر روی دیوار از مصادیق دفاع مشروع است؟

با توجه به مطالب پیش گفته شده در بالا همچنین مطالعه ی مواد قانونی مرتبط با این امر و به لحاظ  بررسی های فقهی و شرعی و عرفی و قانونی استفاده از حصار الکتریکی بر روی دیوار صرفا حفظ  و حراست کامل از محدوده ی حریم خصوصی اشخاص بوده و نقض آن توسط خاطی جرم بوده زیرا با عنایت به شرایط دفاع مشروع اصل دفاع محرز بوده و این شخص متجاوز و یا سارق است که باید مترصد بی گناهی خود باشد.

 نصب تابلوهای هشدار دهنده متنی و بصری در اماکنی که حفاظ الکتریکی نصب می شود ضروری است. اعلام اقدام امنیتی بر روی دیوار یکی از الزاماتی است که برای جلوگیری برخورد ناخواسته و غافل گیرکننده حصار الکتریکی می بایستی رعایت شود.